Κι απ’ αυτούς οι περισσότεροι δεν ασκούν συνειδητή ηγεσία. Μιλούσα τις προάλλες για τα θεμελιώδη ερωτήματα που πρέπει να θέσουμε σχετικά με τους ηγέτες που θέλουμε. Τώρα υποχρεωτικά θα πρέπει να μιλήσω για τις ποιότητες που πρέπει να έχει ένας ηγέτης. Κι ο λόγος είναι απλός: χρειαζόμαστε και περισσότερους, και καλύτερους ηγέτες.
Για να ξεχωρίσει απ’ το πλήθος ο ηγέτης θα πρέπει να έχει κάνει κάτι. Θα πρέπει να έχει πράξει κάτι αξιοσημείωτο, κάτι για το οποίο θα μπορεί να μιλά, κάτι που θα συνιστά οδοδείκτη. Χωρίς πράξη, ο ηγέτης είναι ένα μάτσο λόγια, προθέσεις κι εξαγγελίες. Η πράξη του ηγέτη είναι ένα πρώτο δείγμα χαρτογράφισης της πορείας που θα ακολουθηθεί.
Όσοι τον ακούν δεν το κάνουν από ελεημοσύνη, το κάνουν γιατί τους ενέπνευσε η πράξη του. Στην Ελλάδα αρκεί ένας ηγέτης να έχει δηλώσει την πρόθεσή του για να τον ακολουθήσουν κι αυτό δείχνει πόσο ανάγκη έχουμε από ηγεσία. Όμως ξαναλέω ότι αυτό δεν αρκεί. Ο ηγέτης που δεν έχει αποδείξει αυτό που ισχυρίζεται ότι μπορεί να κάνει είναι ένας επικίνδυνος αχυράνθρωπος.
Αυτή η εναρκτήρια πράξη θα πρέπει να είναι πλήρης νοήματος και να συμβολοποιεί όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που κάνουν μοναδικό τον κάθε ηγέτη. Αν η πράξη του ηγέτη είναι μια πράξη αυτοθυσίας, τότε όσοι θα τον ακολουθήσουν θα ξέρουν ότι κάποια στιγμή ίσως χρειαστεί κι εκείνοι να αυτοθυσιαστούν. Αν η πράξη του είναι μια μεγάλη πράξη γενναιοδωρίας ή θάρρους, αντίστοιχα οι άνθρωποι θα εμπνευστούν απ’ αυτή και θα δώσουν ή θα τολμήσουν όπως είχε κάνει κι εκείνος.
Αν ο ηγέτης δεν έχει κάνει τίποτα και απλά έχει μάθει να μιλάει, τότε και οι άνθρωποι απλά θα μιλούν… Αν το μόνο που έχει επιτύχει ο ηγέτης είναι να ανελιχθεί σε μια κομματική ιεραρχία, τότε κι όσοι τον ακολουθούν θα κοιτάζουν πώς να ανελιχθούν σε μια ιεραρχία. Μάλιστα, ακόμα κι ο τρόπος ανέλιξης θα είναι ενδεικτικός, θα λειτουργεί στο διηνεκές ως σήμα, ως οδηγός.
Ο ηγέτης πρέπει να είναι συνειδητός απ’ το πρώτο κιόλας βήμα του. Πρέπει να είναι ικανός να ασκεί κριτική στον εαυτό του και στις πράξεις του, πρέπει να ξέρει ακριβώς ποιός είναι. Πρέπει να έχει άξια επιτεύγματα κι άξιες αποτυχίες. Χωρίς συνείδηση του ρόλου του, χωρίς συνείδηση των πράξεών του, δεν θα καταφέρει ποτέ να έχει συνείδηση των λόγων του κι έτσι θα στέκεται μετέωρος, έτοιμος να οδηγήσει όσους τον ακολουθούν στο χάος και τη σύγχυση. Ο ηγέτης πρέπει να ξέρει να ακούει, αλλά πρέπει πάντα να παίρνει ο ίδιος τις αποφάσεις.
Ο ηγέτης ανοίγει δρόμους, δεν τους δείχνει απλά. Η πράξη του είναι ο οδοδείκτης και η καθημερινή του στάση είναι η ιχνηλάτηση. Ο ηγέτης προπορεύεται και γι’ αυτό κάνει λάθη. Χωρίς συνείδηση του ρόλου του, ο ηγέτης σπρώχνει σε καταστροφές όσους τον ακολουθούν προκειμένου εκείνος να προστατεύσει τον εαυτό του. Χωρίς συνειδητή ηγεσία κυριαρχούν τα προβλήματα εις βάρος των λύσεων.
Απ’ το ηγέτη δε ζητάς να είναι φίλος σου, απ’ τον ηγέτη ζητάς να σε φωτίσει, να σε βοηθήσει να αναδείξεις τον καλύτερο εαυτό σου, αυτό θες. Αν ο ηγέτης ενδιαφέρεται πραγματικά για εσένα θα σε βοηθήσει δείχνοντάς σου τί κατάφερε εκείνος πιστεύοντας στον εαυτό του. Θα σου δώσει εργαλεία, θα σε διευκολύνει.
Αν ο ηγέτης όμως είναι ένας ασυνείδητος, μνησίκακος, ποτισμένος με αηδία για τον άλλο και τον εαυτό του, ή είναι απλά ένας ματαιόδοξος τύπος που τον έλκει η εξουσία πάνω στους άλλους, τότε θα κάνει διακρίσεις και δεν είναι βέβαιο ότι θα ανταποκριθεί στο καθήκον του και θα βοηθήσει μόνο εκείνους που τον κολακεύουν. Όταν ο ηγέτης δεν έχει απόλυτη συνείδηση του ρόλου του είναι συνήθως ένας τύραννος, μικρός ή μεγάλος. Ακόμα κι αν αγαπά τους ανθρώπους θα καταλήξει να τους δυσκολεύει, γιατί δε θα ξέρει πού να τους οδηγήσει. Ο ηγέτης πρέπει να έχει ένστικτο και να νιώθει τα όριά του. Πρέπει να έχει κι ορατές αδύναμες πλευρές.
Ο ηγέτης θα εμπνεύσει τον κόσμο με το παράδειγμά του, με την πράξη και το λόγο του και θα τον βοηθήσει να προβεί στις απαραίτητες αλλαγές προκειμένου να ζήσει τη ζωή που επιθυμεί. Μ’ αυτή την έννοια ηγέτης μπορεί και πρέπει να είναι καθένας από εμάς. Και μ’ αυτή την έννοια οι ηγέτες που μας αξίζουν είναι εκείνοι που εμείς συνειδητοποιούμε ότι χρειαζόμαστε.
http://andriotakis.com/2012/12/12/leadership_2/
