Έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους να λένε ότι όποιο κακό ήταν να μας βρει μας έχει ήδη βρει κι ότι τα πράγματα δεν μπορούν να εξελιχθούν χειρότερα. Είναι λάθος!
Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι μία μεγάλη οικονομική κρίση. Αυτό που μπορεί να μας συμβεί θα είναι κατά πολύ χειρότερο, θα αγγίζει τα όρια της εθνικής καταστροφής και θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολιτικοί και οικονομολόγοι που έπαιξαν δημαγωγικά με την υπόθεση της δραχμής, τώρα ανασκευάζουν και υποστηρίζουν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα έχει ολέθριες συνέπειες στην χώρα. Θα είναι μία περιπέτεια που μπορεί οι συνέπειές της να είναι τραυματικές για ολόκληρη την Ευρώπη.
Αρκετοί κάνουμε το λάθος να συγκρίνουμε την δραχμή του παρελθόντος με εκείνη που μπορεί να αντικαταστήσει το ευρώ σε περίπτωση εξόδου μας από την Ευρωζώνη. Δεν είναι έτσι! Ένα νόμισμα έχει αξία όσο τυγχάνει της εμπιστοσύνης των αγορών. Μία δραχμή σε απαξίωση δεν θα μπορεί να αγοράσει προϊόντα από το εξωτερικό.
Το χαρτονόμισμα από μόνο του έχει μηδαμινή αξία. Το περιεχόμενό του το παίρνει λόγω της Πίστης που εμπνέει. Ποιός θα θέλει, λοιπόν, να έχει στα χέρια του δραχμές μιας χρεοκοπημένης χώρας που λίγες μέρες νωρίτερα αθέτησε τις υποχρεώσεις της έναντι των δανειστών της;
Μία συντεταγμένη αποχώρηση από την Ευρωζώνη θα μπορούσε να είναι μία λύση, αλλά αυτή θα οδηγήσει αυτόματα σε ένα νέο μεγάλο δάνειο, για το οποίο θα ζητηθούν, φυσικά, εγγυήσεις. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα νέο μνημόνιο, το οποίο, κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι και πιο σκληρό από όλα τα προηγούμενα.
Το ερώτημα είναι γιατί να μπει κανείς στην περιπέτεια να φύγει από το ευρώ, όταν η επιστροφή στην δραχμή θα απαιτήσει μεγαλύτερες θυσίες από τις σημερινές. Πάντως, ακόμη κι αν δεχτούμε ότι υπάρχει κάποιος λόγος για να επιστρέψουμε στην δραχμή και θεωρήσουμε ότι έχουμε και την σύμφωνη γνώμη της Ευρώπης, η εξομάλυνση της κατάστασης θα πάρει περισσότερο από έναν χρόνο...
Η άτακτη αποχώρηση ισοδυναμεί με την... κήρυξη πολέμου στους δανειστές. Δηλαδή, στα άλλα έθνη της Ευρώπης που μας έχουν δανείσει. Όποιος νομίζει ότι θα μπορέσουμε εύκολα να διαχειριστούμε μία τέτοια κατάσταση, ας μας πει κι εμάς τον τρόπο.
Αλλά όσο κι αν προσπαθήσει να βρει ένα μοντέλο για να αντιγράψει από το παρελθόν των διεθνών σχέσεων, δεν θα το βρει. Τουλάχιστον όχι όπως το έχουν στο μυαλό τους πολλοί συμπατριώτες μας, ότι θα το κάνουμε απλά, γυριστά και εύκολα. Ότι θα γυρίσουμε ένα πρωί και θα τους πούμε ότι το ταμείο είναι μείον.
Βρισκόμαστε σε ένα από τα πιο κρίσιμα σταυροδρόμια της χώρας στην σύγχρονη ιστορία της. Σε απόσταση από τα γεγονότα έχουμε σήμερα την πολυτέλεια να αναφερόμαστε σε αντίστοιχες κρίσιμες στιγμές του παρελθόντος με το μάτι του παρατηρητή.
Ο ιστορικός του μέλλοντος, λοιπόν, θα έχει πολλά να σημειώσει για την σημερινή εποχή. Αναρωτηθείτε μόνο τι λέμε εμείς για την απόφαση των Ελλήνων να εγκαταλείψουν τον Βενιζέλο στην κρίσιμη περίοδο που τα στρατεύματά μας ήταν στην Μικρά Ασία.
Ή για τα γεγονότα που ώθησαν τους Έλληνες στο αιματοκύλισμα του εμφυλίου. Όλοι μας έχουμε σκεφτεί τι θα μπορούσαμε να κάνουμε αν είχαμε την δυνατότητα να γυρίσουμε πίσω τον χρόνο. Σήμερα μπορεί να μην έχουμε την πολυτέλεια να γνωρίζουμε το τέλος, αλλά έχουμε την εμπειρία να αντιληφθούμε τι μπορεί να σημαίνει η κάθε μας επιλογή.
Και σίγουρα η χειρότερη όλων των επιλογών μας είναι εκείνη που θα προκύψει από την αφελή ερώτηση αν τα πράγματα μπορούν να εξελιχτούν χειρότερα στο μέλλον...
Θανάσης Μαυρίδης
Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι μία μεγάλη οικονομική κρίση. Αυτό που μπορεί να μας συμβεί θα είναι κατά πολύ χειρότερο, θα αγγίζει τα όρια της εθνικής καταστροφής και θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολιτικοί και οικονομολόγοι που έπαιξαν δημαγωγικά με την υπόθεση της δραχμής, τώρα ανασκευάζουν και υποστηρίζουν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα έχει ολέθριες συνέπειες στην χώρα. Θα είναι μία περιπέτεια που μπορεί οι συνέπειές της να είναι τραυματικές για ολόκληρη την Ευρώπη.
Αρκετοί κάνουμε το λάθος να συγκρίνουμε την δραχμή του παρελθόντος με εκείνη που μπορεί να αντικαταστήσει το ευρώ σε περίπτωση εξόδου μας από την Ευρωζώνη. Δεν είναι έτσι! Ένα νόμισμα έχει αξία όσο τυγχάνει της εμπιστοσύνης των αγορών. Μία δραχμή σε απαξίωση δεν θα μπορεί να αγοράσει προϊόντα από το εξωτερικό.
Το χαρτονόμισμα από μόνο του έχει μηδαμινή αξία. Το περιεχόμενό του το παίρνει λόγω της Πίστης που εμπνέει. Ποιός θα θέλει, λοιπόν, να έχει στα χέρια του δραχμές μιας χρεοκοπημένης χώρας που λίγες μέρες νωρίτερα αθέτησε τις υποχρεώσεις της έναντι των δανειστών της;
Μία συντεταγμένη αποχώρηση από την Ευρωζώνη θα μπορούσε να είναι μία λύση, αλλά αυτή θα οδηγήσει αυτόματα σε ένα νέο μεγάλο δάνειο, για το οποίο θα ζητηθούν, φυσικά, εγγυήσεις. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα νέο μνημόνιο, το οποίο, κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι και πιο σκληρό από όλα τα προηγούμενα.
Το ερώτημα είναι γιατί να μπει κανείς στην περιπέτεια να φύγει από το ευρώ, όταν η επιστροφή στην δραχμή θα απαιτήσει μεγαλύτερες θυσίες από τις σημερινές. Πάντως, ακόμη κι αν δεχτούμε ότι υπάρχει κάποιος λόγος για να επιστρέψουμε στην δραχμή και θεωρήσουμε ότι έχουμε και την σύμφωνη γνώμη της Ευρώπης, η εξομάλυνση της κατάστασης θα πάρει περισσότερο από έναν χρόνο...
Η άτακτη αποχώρηση ισοδυναμεί με την... κήρυξη πολέμου στους δανειστές. Δηλαδή, στα άλλα έθνη της Ευρώπης που μας έχουν δανείσει. Όποιος νομίζει ότι θα μπορέσουμε εύκολα να διαχειριστούμε μία τέτοια κατάσταση, ας μας πει κι εμάς τον τρόπο.
Αλλά όσο κι αν προσπαθήσει να βρει ένα μοντέλο για να αντιγράψει από το παρελθόν των διεθνών σχέσεων, δεν θα το βρει. Τουλάχιστον όχι όπως το έχουν στο μυαλό τους πολλοί συμπατριώτες μας, ότι θα το κάνουμε απλά, γυριστά και εύκολα. Ότι θα γυρίσουμε ένα πρωί και θα τους πούμε ότι το ταμείο είναι μείον.
Βρισκόμαστε σε ένα από τα πιο κρίσιμα σταυροδρόμια της χώρας στην σύγχρονη ιστορία της. Σε απόσταση από τα γεγονότα έχουμε σήμερα την πολυτέλεια να αναφερόμαστε σε αντίστοιχες κρίσιμες στιγμές του παρελθόντος με το μάτι του παρατηρητή.
Ο ιστορικός του μέλλοντος, λοιπόν, θα έχει πολλά να σημειώσει για την σημερινή εποχή. Αναρωτηθείτε μόνο τι λέμε εμείς για την απόφαση των Ελλήνων να εγκαταλείψουν τον Βενιζέλο στην κρίσιμη περίοδο που τα στρατεύματά μας ήταν στην Μικρά Ασία.
Ή για τα γεγονότα που ώθησαν τους Έλληνες στο αιματοκύλισμα του εμφυλίου. Όλοι μας έχουμε σκεφτεί τι θα μπορούσαμε να κάνουμε αν είχαμε την δυνατότητα να γυρίσουμε πίσω τον χρόνο. Σήμερα μπορεί να μην έχουμε την πολυτέλεια να γνωρίζουμε το τέλος, αλλά έχουμε την εμπειρία να αντιληφθούμε τι μπορεί να σημαίνει η κάθε μας επιλογή.
Και σίγουρα η χειρότερη όλων των επιλογών μας είναι εκείνη που θα προκύψει από την αφελή ερώτηση αν τα πράγματα μπορούν να εξελιχτούν χειρότερα στο μέλλον...
Θανάσης Μαυρίδης