 |
| Καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος |
μεγαλοδοσιλόγων της Κατοχής
Tου Δημοσθένη Κούκουνα
Παρουσιάζουμε εδώ τους 163 οικονομικούς μεγαλοδοσιλόγους, οι οποίοι κερδοσκόπησαν και πλούτισαν επί Κατοχής. Δεν είναι απαραιτήτως όλοι αυτοί μαυραγορίτες.
Είναι όμως όλοι τους εκείνοι που δεν δίστασαν να συναλλαγούν με τις Αρχές Κατοχής, αναλαμβάνοντας προμήθειες ή κατασκευές για λογαριασμό τους.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχει αφαιρεθεί ούτε ένα όνομα, ο κατάλογος αυτός δεν είναι πλήρης. Τον δημοσιεύουμε λοιπόν μάλλον ενδεικτικά, ώστε να ανιχνεύσουμε κάποια γνωστά ονόματα που απέκτησαν την τεράστια περιουσία τους, ελισσόμενοι επί Κατοχής και εκμεταλλευόμενοι τις περιστάσεις.
Την ώρα που άλλοι συνάδελφοί τους πεινούσαν και δυστυχούσαν, που κυριολεκτικά δεν είχαν να θρέψουν την οικογένειά τους, που δεν μπορούσαν να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους ή για λόγους αρχής δεν δέχονταν να ασκήσουν το επάγγελμά τους υπό τις συνθήκες αυτές, οι άνθρωποι αυτοί έσπευσαν με περισσή προθυμία να υπηρετήσουν τον κατακτητή ως νεροκουβαλητές.
Εμπορεύθηκαν τη δυστυχία του λαού μας εκείνη την κρίσιμη ώρα. Κατά βάθος δεν είναι οι «έξυπνοι» που κατόρθωσαν να επιπλεύσουν. Είναι οι άτιμοι και οι ανέντιμοι που σε ώρα εσχάτης δυστυχίας δεν αδιαφόρησαν μόνο για τον διπλανό τους που έψαχνε στα σκουπίδια για μια μπουκιά, αλλά του αφαίρεσαν από το λιπόσαρκο σαρκίο του τις ελάχιστες ρανίδες αίματος που του είχαν απομείνει.
Δεν είναι σχήμα εντυπωσιασμού. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στη χρονική εκείνη φάση καταστροφής και διάλυσης, ο κατακτητής ανέθετε σε κάποιους εκλεκτούς του τις προμήθειες ειδών που χρειαζόταν και τις κατασκευές οχυρωματικών και άλλων έργων που θεωρούσε απαραίτητες. Όταν μιλάμε για προμήθειες ειδών, εννοούμε όλο το φάσμα παραγωγής, διότι ο κατακτητής (επικαλούμενος μάλιστα και το διεθνές δίκαιο) έπρεπε να τραφεί και να ξενισθεί στον κατακτημένο τόπο.
Η επιμελητεία των Αρχών Κατοχής θεωρούσε τα τιμολόγια των προμηθευτών (κατά κανόνα υπερτιμολογημένα) και τα υπέγραφε, ώστε να τα προσκομίζει προς εξόφληση στην Τράπεζα της Ελλάδος. Έτσι συνέβαινε ο πληθωρισμός να διογκούται και το χρήμα να χάνει ακόμη περισσότερο την αξία του.
Κάνουμε μια απλοϊκή περιγραφή της διαδικασίας, η οποία όμως δεν ήταν πάντα έτσι ιδανική.
Είναι γνωστή η περίπτωση μεγαλοβιομηχάνου επίπλων, ο οποίος επέτυχε να διαφθείρει τους συνήθως άτεγκτους σε τέτοια θέματα Γερμανούς αξιωματικούς της επιμελητείας και μοιραζόμενος μαζί τους τα δυσθεόρατα κέρδη που τόσο ακόπως αποκόμιζε, προμήθευε με έπιπλα για την καθημερινή τους διαβίωση τους Γερμανούς. Π.χ. ερχόταν με μετάθεση στην Ελλάδα ένας αξιωματικός και, με μέριμνα της επιμελητείας, επιτασσόταν το δωμάτιο ενός καλού αστικού σπιτιού και του το παραχωρούσαν για να κατοικεί.
Οι «μιλημένοι» της επιμελητείας πήγαιναν πριν για να το επιθεωρήσουν και διαπίστωναν ότι χρειαζόταν καινούργιο κρεβάτι, καινούργιο σαλόνι, καινούργιο γραφείο κ.ο.κ. Στη συνέχεια απευθύνονταν στον Έλληνα επιπλοβιομήχανο και έκαναν την παραγγελία τους για άμεση εκτέλεση. Ακολουθούσε η προσκόμιση του τιμολογίου, το οποίο το προωθούσαν στην Τράπεζα της Ελλάδος για είσπραξη και χωρίς καθυστέρηση εκείνη εξοφλούσε τον λογαριασμό του προμηθευτή.
Αλλά τα έπιπλα της κατάστασης δεν παραδίδονταν παρά μόνο στα χαρτιά, αφού άλλωστε τα έπιπλα της ελληνικής οικογενείας που είχε διαταχθεί να παραχωρήσει το επιταγμένο δωμάτιο ήταν σε καλή κατάσταση. Αυτό γινόταν συστηματικά και έτσι συνέρρεε στα ταμεία του Έλληνα προμηθευτή πλούτος και πάλι πλούτος. Αλλά πλούτος αθέμιτος, ούτως ή άλλως. Οι Γερμανοί «συνεταίροι» έπαιρναν τη μίζα τους και όλα κυλούσαν ομαλά, με μόνιμο χαμένο την Τράπεζα της Ελλάδος που όλο και πλήρωνε. Μέχρι που κάποια στιγμή η ειδική υπηρεσία «εσωτερικών υποθέσεων» της γερμανικής επιμελητείας εντόπισε την απάτη.
Τόσο οι Γερμανοί όσο και ο Έλληνας «συνεταίρος» τους συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι ποινές ήταν εξοντωτικές, συνήθως θανατικές, ιδιαίτερα για τους Γερμανούς που ήταν αναμεμιγμένοι. Ειδικά μάλιστα τότε, την εποχή του πολέμου, η χιτλερική Γερμανία είχε εκδώσει έναν ιδιώνυμο νόμο «περί προσβολής της εθνικής τιμής» στο εξωτερικό, δηλ. στις κατεχόμενες χώρες. Όποιος Γερμανός αξιωματικός ή οπλίτης λοιπόν υπέπιπτε σε αδικήματα που διέσυραν τη χώρα του (π.χ. βιασμοί, κλοπές, διαφθορά, απρόκλητες προσωπικές επιθέσεις κλπ.) υφίστατο αυστηρότατες κυρώσεις.
Θα αναρωτηθείτε τη συνέχεια. Ο Έλληνας επιπλοβιομήχανος (πρόκειται περί του Ελ. Σαρίδη) επέζησε. Ύστερα από κάποιων μηνών αγωνία για τη ζωή του, κατάδικος ων πλέον, επέτυχε να μετατραπεί η ποινή του. Για να το κατορθώσει αυτό, πλήρωσε ένα μυθώδες ποσόν σ’ έναν άλλον Έλληνα. Σ’ έναν γερμανομαθή νεαρό τότε Έλληνα δικηγόρο, ο οποίος ως «εξ απορρήτων» του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού είχε καλλιεργήσει ισχυρές φιλίες με τους εδώ Γερμανούς διπλωμάτες και στρατηγούς.
Έχοντας τις κατάλληλες συστάσεις στην τσέπη του, ταξίδεψε στο Βερολίνο και κατόρθωσε να γλυτώσει τον πελάτη του. Όχι όμως και τους Γερμανούς «συνεταίρους» του τελευταίου. Ο Έλληνας προμηθευτής θα είχε μεταπολεμικά να διηγείται τις διώξεις που υπέστη από τους Γερμανούς, χωρίς βέβαια να αναφέρει στους αγνοούντες από τους συνομιλητές του περί τίνος επρόκειτο, ενώ ο νεαρός εκείνος δικηγόρος (ο Ιωάννης Γεωργάκης, αργότερα εξ απορρήτων του μεγαλοεφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση) επέπρωτο αργότερα να γίνει μέλος της Ακαδημίας Αθηνών...
Αν κάπως έτσι αντλούσαν τα αμύθητα κέρδη τους οι προμηθευτές των Αρχών Κατοχής, φαντασθείτε τι γινόταν με τους εργολάβους και τους κατασκευαστές τεχνικών έργων. Ας αναλογισθούμε την πρώτη ημέρα της Κατοχής πόσοι δρόμοι, πόσα γεφύρια, πόσα λιμάνια και πόσες εγκαταστάσεις είχαν καταστραφεί.
Αλλά και στη συνέχεια πόσες ανάγκες προέκυπταν για τις Κατοχικές Αρχές να ανεγείρουν φυλάκια, διάφορες εγκαταστάσεις, στρατόπεδα, οικήματα, φυλακές, κτίρια, αποθήκες, να ιδρύουν ή να επεκτείνουν αεροδρόμια και λιμάνια, να κατασκευάζουν οχυρωματικά έργα κ.ο.κ.
Έτσι άρχισε η «χρυσή εποχή» των διαπλεκομένων κατασκευαστών. Γνωστοί εργολήπτες και πολιτικοί μηχανικοί έσπευσαν να διασυνδεθούν καταλλήλως με αρμόδιους Γερμανούς και Ιταλούς αξιωματικούς για να παίρνουν τις αναθέσεις. Φυσικά δεν συνεργάστηκαν όλοι, πολλοί δεν θέλησαν ούτε καν να εργασθούν σε τέτοια έργα και προτίμησαν να πεινάσουν σε όλη την κατοχική περίοδο, αρνούμενοι να συμπράξουν στα στρατιωτικά έργα του εχθρού.
Όμως πολλά γνωστά ονόματα συνεργάστηκαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας Έλληνας πολιτικός μηχανικός έφτασε στο σημείο να εφεύρει ένα υποκατάστατο των φορτηγίδων που οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά υλικών στα νησιά. Τα καΐκια και τα άλλα πλοιάρια είχαν λόγω των πολεμικών γεγονότων περιορισθεί αριθμητικά και δεν επαρκούσαν στον κατακτητή για την εξυπηρέτησή τους.
Ο ευφάνταστος πολιτικός μηχανικός έδωσε τη λύση, κατασκευάζοντας φορτηγίδες από ...μπετόν αρμέ. Στην αρχή ναυαγούσαν συχνά, αλλά εκείνος ο δαιμόνιος συμπατριώτης μας συνεχώς βελτίωνε το κατασκεύασμά του. Και οι Γερμανοί ενθουσιάστηκαν τόσο πολύ που είχαν εξασφαλίσει μια τέτοια καινοτόμο λύση για τις μεταφορές τους, ώστε έστειλαν αντίγραφα της εφεύρεσης στο Βερολίνο και από εκεί σε άλλες παραθαλάσσιες κατεχόμενες χώρες. Εννοείται ότι ο ίδιος θησαύρισε εξωφρενικά, αφού άλλωστε και εδώ το Ελληνικό Δημόσιο πλήρωνε.
Οι πολιτικοί μηχανικοί που είχαν αναλάβει την εκτέλεση τεχνικών και οχυρωματικών έργων από τις αρχές της Κατοχής μέχρι την άνοιξη του 1944 κέρδισαν κυριολεκτικά αμύθητα ποσά. Αν πάτε στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας και ρίξετε μια ματιά, αναζητώντας ποιο είναι το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο μαυσωλείο, θα διαπιστώσετε ότι ανήκει σ’ έναν τέτοιον οικονομικό δοσίλογο, που θέλησε να διαιωνίσει την κατοχική αίγλη του ίδιου και της οικογένειάς του, εξασφαλίζοντας μάλιστα στα σκοτεινά εκείνα χρόνια την (παράνομη) άδεια του Δήμου Αθηναίων.
Σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές, ύστερα από την άνοιξη του 1944, αν όχι νωρίτερα, χωρίς να πάψουν να παίρνουν αναθέσεις και να συνεχίζουν την είσπραξη των αμύθητων κερδών τους, περνούν σε ένα άλλο στάδιο: σκέπτονται και το αύριο.
Αρχίζουν να ενισχύουν οικονομικά διάφορες αντιστασιακές οργανώσεις, να χρηματοδοτούν αντιστασιακά έντυπα, στέλνουν κάποιο από τα παιδιά τους στα βουνά ή ακόμα και στο εξωτερικό για να «συμμετάσχουν στον κατά του εχθρού πόλεμο», ή επιτυγχάνουν να διασυνδεθούν με πράκτορες των συμμαχικών υπηρεσιών, στους οποίους παραδίδουν τα τοπογραφικά των έργων που εκτελούν και σωρεία άλλων χρήσιμων πληροφοριών που υποπίπτουν στην αντίληψή τους περί οχυρώσεων, νηοπομπών, ελλιμενισμών κλπ. Πολλές φορές τα χρήσιμα στοιχεία που διοχετεύονται στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής καταλήγουν στον βομβαρδισμό των υπό εκτέλεση έργων. Αυτό δεν είναι άσχημο, διότι έτσι παίρνουν νέα ανάθεση να ξαναρχίσουν από την αρχή, οπότε αυξάνεται ο τζίρος.
Με όλη αυτή τη διαδικασία, πολλοί από τους κατασκευαστές, που παραπέμφθηκαν μεταπολεμικά να δικαστούν για δοσιλογισμό στην Ελληνική Δικαιοσύνη, έφεραν ως μάρτυρες υπεράσπισης Βρετανούς αξιωματικούς ή αξιόπιστους αντιστασιακούς, οι οποίοι φυσικά κατέθεσαν ότι οι κατηγορούμενοι συνέβαλαν στη ...συμμαχική νίκη. Ευνόητο είναι ότι σχεδόν όλοι αθωώθηκαν και οι θησαυροί θησαυροί.
Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση ήταν των μετόχων μιας τεχνικής εταιρίας, γνωστών ονομάτων της αθηναϊκής κοινωνίας (ο αδελφός του ενός υπήρξε μάλιστα επί πολλά χρόνια βουλευτής και υπουργός), οι οποίοι όχι μόνο δεν καταδικάστηκαν, αλλά και ...παρασημοφορήθηκαν! Φυσικά στα μεταπολεμικά χρόνια διατήρησαν όλη τους την αίγλη και συνέχισαν οι ίδιοι, και σήμερα οι κληρονόμοι τους, να παίρνουν μεγάλα δημόσια έργα με προϋπολογισμούς που καλύπτονταν από τις αμερικανικές βοήθειες.
Κάπως έτσι έχει γραφεί η ιστορία των οικονομικών δοσιλόγων. Και αν τελικά δεν τα κατάφεραν να γλυτώσουν τις καταδίκες και τις τιμωρίες, επανήλθαν λαύροι και στελέχωσαν τη νεώτερη μεγαλοαστική τάξη.
Μέσα στα ονόματα του καταλόγου που δημοσιεύεται, θα παρατηρήσει κανείς ανθρώπους που μεταπολεμικά συνέχισαν την πληθωρική παρουσία τους στην ελληνική οικονομία, ορισμένοι μάλιστα έγιναν οι στυλοβάτες της μεταπολεμικής ελληνικής οικονομίας. Έως και σήμερα διατήρησαν τον πλούτο αυτόν, τον επαύξησαν και κάποιοι μάλιστα έγιναν τιμητές και με το χρήμα τους απέκτησαν φωτοστέφανα. Κάποιων άλλων τα παιδιά και τα εγγόνια συνεχίζουν να δρέπουν δάφνες στην οικονομική ζωή του τόπου ως μεγαλομεγιστάνες, στηριζόμενοι στον πλούτο που με τέτοιο τρόπο συνελέγη.
Θα εκπλαγεί κανείς διαπιστώνοντας ότι μέσα στον κατάλογο αυτόν δεν λείπουν εβραϊκά ονόματα. Το θέμα όμως δεν μας είναι άγνωστο. Πράγματι Έλληνες Εβραίοι υπήρξαν αρκετοί που συνεργάστηκαν οικονομικά με τον κατακτητή, αλλά και πολιτικά!
Μεταπολεμικά η Ελληνική Πολιτεία, αν και τιμώρησε τους οικονομικούς δοσιλόγους, δεν εξάντλησε την αυστηρότητά της ώστε να τους απομονώσει. Ούτε και η κοινωνία τους απολάκτισε. Αντίθετα, οι αρχές τους αντιμετώπισαν συχνά ευνοϊκά, σεβόμενες προφανώς την ογκώδη οικονομική επιφάνεια που είχαν στο σκότος και σε βάρος του λιμώττοντος λαού αποκτήσει.
Και όταν κάποτε ο οικονομικός δοσιλογισμός ξεχάστηκε, τα ίδια πρόσωπα, δηλ. πολλά απ’ αυτά, επανέκαμψαν με ζήλο στην επιχειρηματική δράση. Απαίτησαν προνόμια και τα έλαβαν. Με τα ισχυρά κεφάλαια, κεφάλαια που είχαν αποκτηθεί με κατοχικό «ιδρώτα» και υπό καθεστώς άκρατου αμοραλισμού, επένδυσαν σε μονοπωλιακά ή ολιγοπωλιακά είδη και τα πολλαπλασίασαν. Έγιναν οι Ηρακλείς της ελληνικής οικονομίας. Και σήμερα ακόμη, ύστερα από εξήντα χρόνια και παρά τις ζημίες και απώλειες σε περιόδους κρίσεων, υπάρχουν Έλληνες μεγιστάνες στηριζόμενοι στα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν χάρη στην οικονομική συνεργασία με τον εχθρό.
Θα αποφύγουμε τον πειρασμό να επιμείνουμε σε συγκεκριμένα ονόματα, αν και όποιος ενδιαφέρεται μπορεί μόνος του να κάνει συσχετισμούς. Θα βρει μεγιστάνες που επί δεκαετίες πρωταγωνίστησαν στην οικονομική ζωή του τόπου. Θα βρει μεγαλοεπιχειρηματίες που προχώρησαν σε ποικίλες άλλες δραστηριότητες και κατέστησαν ταγοί της κοινωνίας μας, καθώς ανυποψίαστη η κοινή γνώμη είχε λησμονήσει την προέλευση των χρημάτων τους.
Άλλους που χρηματοδότησαν μεγάλα ονόματα της πολιτικής ή άλλους που αναμίχθηκαν οι ίδιοι στην πολιτική για να γίνουν οι ίδιοι ή οι γόνοι τους υπουργοί και διαπρεπείς προσωπικότητες, χωρίς κανείς να φαντάζεται ότι με την εύνοια του κατακτητή απέκτησαν το παντοδύναμο χρήμα. Ορισμένους μάλιστα που δεν δίστασαν να διαθέσουν ψιχία (αναλογικά) από την περιουσία τους, τέτοιας πραγματικής αξίας όμως ώστε να τους απονεμηθεί μέχρι και ο τίτλος του εθνικού ευεργέτη! Και άλλοι, και άλλοι.
Εκτός από τους αναφερόμενους οικονομικούς δοσιλόγους, υπάρχουν και άλλες παρεμφερείς κατηγορίες, όπως οι κατοχικοί μεγαλομαυραγορίτες. Διαθέτοντας και καλλιεργώντας πάσης φύσεως διασυνδέσεις με τις Αρχές Κατοχής συγκέντρωσαν στα χέρια τους ποσότητες δυσεύρετων ειδών, κυρίως τροφίμων ευρείας κατανάλωσης, που τις έσπρωχναν στην κατανάλωση με χιλιοπλάσιες τιμές.
Το αποτέλεσμα ήταν οι μεν μαυραγορίτες να θησαυρίζουν ανενόχλητοι και φυσικά ανεξέλεγκτοι, ο δε λαός να στερείται τα στοιχειώδη αγαθά που θα μπορούσε να προμηθευθεί, εκτός αν ήταν έτοιμος να διαθέσει ένα ολόκληρο σπίτι για να εξασφαλίσει λίγα μόλις γεύματα. Οι θάνατοι από πείνα οφείλονται σ’ αυτό το κλίμα μαυραγοριτισμού που απλώθηκε επί Κατοχής, ιδιαίτερα τον πρώτο χρόνο, τον φοβερό χειμώνα 1941-42.
Οι μαυραγορίτες ήταν στο στόχαστρο των κατοχικών κυβερνήσεων, ακόμη και των ίδιων των κατακτητών, αφού τους εξέθεταν στην κοινή γνώμη ως αδιαφορούντες για την επιβίωση του λαού. Ο στρατηγός Τσολάκογλου, ο κατοχικός πρωθυπουργός, σε πολλές περιπτώσεις παρενέβη θεαματικά για να ελέγξει την κατάσταση αυτή και είναι χαρακτηριστική η παρέμβασή του αυτή με τη χειροδικία του (τουτέστιν με τα χαστούκια του) προς κάποιους συλληφθέντες επ’ αυτοφώρω μεγαλομαυραγορίτες τροφίμων. Ανάλογη θεαματική αντιμετώπιση είχαν και άλλοι συνάδελφοί τους, αυτή τη φορά από τους Γερμανούς, οι οποίοι μάλιστα για παραδειγματισμό τους απαγχόνισαν από τους στύλους σε μεγάλους αθηναϊκούς δρόμους.
Το παράδοξο όμως είναι που μεταπολεμικά αυτοί οι μεγαλομαυραγορίτες επέζησαν οικονομικά, αλλά και κοινωνικά, παρά το γεγονός ότι η κατοχική συμπεριφορά τους ήταν πάνω απ’ όλα αντικοινωνική και ανθελληνική. Και βεβαίως όσοι δεν επέζησαν βιολογικά, είχαν τους φυσικούς διαδόχους τους για να πάρουν τη σκυτάλη και να συνεχίσουν το μεσουράνημα των επιχειρήσεών τους.
Και πάλι το κατοχικό παρελθόν ξεχάστηκε. Και έχουμε χαρακτηριστική περίπτωση τον γόνο ενός τέτοιου μεγαλομαυραγορίτη τροφίμων, διαθέτοντα πάντα το ισχυρότατο ταμείο που με τέτοια διαγωγή είχε σχηματίσει ο πατέρας ή ο παππούς του, να φθάσει - πενήντα χρόνια αργότερα - στη δημοσιότητα, ως αγοραστής της κληρονομητέας έπαυλης Μινέικο του Ψυχικού, την οποία αγόρασε από τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Είναι εκείνος που και μόλις πρόσφατα εμφανίσθηκε πάλι στη δημοσιότητα, επειδή ζητεί να του επιστραφούν τα χρήματα που είχε διαθέσει για την αγορά, η οποία ύστερα από ένα περίπλοκο πλέγμα διαδικασιών, ακυρώθηκε. Και, να προσθέσουμε, είναι ο ίδιος που στα τελευταία χρόνια τιμήθηκε με ηγετική θέση στη διοίκηση του Κολλεγίου Αθηνών.
Όλους αυτούς τους οικονομικούς μεγαλοδοσιλόγους, που απέκτησαν τέτοιες αμύθητες περιουσίες, ο πανδαμάτωρ χρόνος - όπως ήταν αναμενόμενο - δεν τους λησμόνησε και ελάχιστοι σήμερα ίσως επιζούν. Αλλά και εκείνοι που πέθαναν και εκείνοι που τυχόν ζουν ανάμεσά μας, έχουν επιμελώς αποκρύψει το πραγματικό παρελθόν τους. Θα ήταν έλλειψη στοιχειωδών φυσικών ανακλαστικών, αν γινόταν διαφορετικά.
Αλλά η ιστορία δεν καταγίνεται στην παροχή συγχωροχαρτίων. Έχει διαφορετική αντίληψη και η κρίση της δεν επηρεάζεται από συναισθηματισμούς και υποκειμενισμούς.
Η πολιτεία μπορεί με άνεση να αμνηστεύει, όπως και η κοινωνία. Η ιστορία όμως δεν έχει τέτοιο δικαίωμα - και βεβαίως σε κάθε ευκαιρία το αποδεικνύει.
ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΟΔΟΣΙΛΟΓΩΝ
Αβραμίδης Ι., επιχειρηματίας
Αγγελόπουλος Θ. & Υιοί, επιχειρηματίες
Αγιουτάντης Α., εργολάβος
Αλβανόπουλοι Κ. και Ι., εργολάβοι
Αντωνόπουλος Α., εργολάβος
Βαρχανέα Σ., επιχειρηματίας
Βασιλάκος Α., εργολάβος
Βασιλειάδης Α., επιχειρηματίας
Βέλλιος Ε., εργολάβος
Βερνίκος Α., επιχειρηματίας
Βερνίκος Ν., επιχειρηματίας
Βερνίκος Ν., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Βόμβα Αφοί, προμηθευτές Αρχών Κατοχής
Βόμβας Τ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Βορρεάδης Ι., επιχειρηματίας
Γεωργιάδης Γ., επιχειρηματίας
Γεωργιάδης Σ., επιχειρηματίας
Γιαδικιάρογλου Ρ., επιχειρηματίας
Γιαδικιάρογλου Φ., επιχειρηματίας
Γιαννουλάτος Ε., επιχειρηματίας
Γιατζόγλου Ε., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Γκέρτσος Δ., επιχειρηματίας
Γκέρτσος Θ., επιχειρηματίας
Γκέρτσος Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Γκορίτσας Ε., εργολάβος
Γκουντελιάν Α., εργολάβος
Γκουτρούμ Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Δαμιανός Μ., εργολάβος
Δευκόπουλος Κ., εργολάβος
Δήμας Σ., επιχειρηματίας
Διάκος Ε., εργολάβος
Δοανίδης Π., εργολάβος
Δολτσέτης Ι., εργολάβος
Έμκε Ρ., επιχειρηματίας
Ευστρατίου Δ., επιχειρηματίας
Ζαλώνης Μ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Ζαννέτος Κ., επιχειρηματίας
Ζανουδάκης Α., επιχειρηματίας
Ζανουδάκης Σ., επιχειρηματίας
Ζαντεμίσκωφ χήρα, επιχειρηματίας
Ζαχάρωφ Γ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Ζήζηλας Ι., εργολάβος
Θεοδωρόπουλος Ε., εργολάβος
Ιγγλέσης Γ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Ιωαννίδης Β., εργολάβος
Ιωαννίδης Γ., εργολάβος
Καβαντζάς Δ., εργολάβος
Καββαδίας Κ., επιχειρηματίας
Καϊβάνοι Αφοί, εργολάβοι
Καλημέρης Β., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Καλιάζης Κ., εργολάβος
Καλιαμπέτσος Α. και Σ., εργολάβοι
Κάμφωνας Α., επιχειρηματίας
Καραγιάννης Κ., επιχειρηματίας
Καράσσος Σ., επιχειρηματίας
Καρδασιλάρη Υιοί, προμηθευτές Αρχών Κατοχής
Κατηφόρης Π., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Κατσίγερας Σ., επιχειρηματίας
Κεφάλας Κ., επιχειρηματίας
Κεχαγιάς Χ., εργολάβος
Κηρύκοι-Αλεξάτος, επιχειρηματίες
Κόβερης Ι., επιχειρηματίας
Κόκκινος Κ., επιχειρηματίας
Κολοβός Γ., επιχειρηματίας
Κολοζώφ Α., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Κοραής Σ., επιχειρηματίας
Κορωναίος Α., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Κούρηξ Δ., επιχειρηματίας
Κουρμούλης Μ., εργολάβος
Κουρτ Μ., επιχειρηματίας
Κούρτογλου Ι., εργολάβος
Κουτσουρόπουλος Λ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Κρανιώτη Αφοί, εργολάβοι
Κριεζής Ι., εργολάβος
Κρίκος Μ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Κυπαρισσόπουλος Ε., επιχειρηματίας
Κυφιώτης Α., εργολάβος
Κωστάλας Σ., επιχειρηματίας
Λαζαράκης Ανδρ., επιχειρηματίας
Λαζαράκης Κ., επιχειρηματίας
Λαζαρίδης Π., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Λασκαρίδης Χ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Λιοπυράκης Θ., επιχειρηματίας
Λυμπεράκης Μ., εργολάβος
Μαθιουδάκης Ι., εργολάβος
Μανιάκης Α., εργολάβος
Μάνος Α., εργολάβος
Μαντζάκας Σ., εργολάβος
Ματαραντζής Ι., επιχειρηματίας
Μάτσας Α., επιχειρηματίας
Μαυράγγελος Μ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μαύρου Φ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μεγαλοοικονόμου Λ., επιχειρηματίας
Μεϊμαρίδης-Πιρπίρογλου, προμηθευτές Αρχών Κατοχής
Μήκας Δ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μικέλης Ν., εργολάβος
Μόσχος Π., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μπαντζάς Ν., επιχειρηματίας
Μπαρμπαγιαννάκης Ι., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μπαρμπαρής Σ., εργολάβος
Μπρούνος Λ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Μωυσόγλου Α., επιχειρηματίας
Ναούμ Α., επιχειρηματίας
Ναχνικιάν Ζ., εργολάβος
Νισίμ Κ., επιχειρηματίας
Νταής Α., εργολάβος
Ντεκιπέλο Κατάλιτο, εργολάβος
Ντιλέρνια Γ., εργολάβος
Ξανθόπουλος Α., εργολάβος
Ξανθόπουλος Ι., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Ξανθόπουλος Π., εργολάβος
Παβεζόπουλος Α., επιχειρηματίας
Παπαδάκης Ε., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Παπαδόπουλος Γ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Παπαδόπουλος Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Παπαδόπουλος Ο.Ε., επιχειρηματίας
Παπανικολάου Π., επιχειρηματίας
Παπασταύρου Χ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Παραβάντος Ι., επιχειρηματίας
Πασσάς Ι., εργολάβος
Περικάρης Εμμ., εργολάβος
Πετρίδης Ι., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πετρίδης Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πετρόπουλος Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πετυχάκης Φ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πλέσσας Α., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πλέσσας Κ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πλέσσας Σπ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πλέσσας Στ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Πουλάκος Β., επιχειρηματίας
Προφέτας Α., επιχειρηματίας
Ρεμέντζης Γ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Ρόζενσταϊν-Ροζάκης Λ., επιχειρηματίας
Ρουρούλης Σ., επιχειρηματίας
Ρούσσος Δ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Σαλαπάτας Α., επιχειρηματίας
Σαλαπάτας Β., επιχειρηματίας
Σαλαπάτας Σ., επιχειρηματίας
Σαλούστρος Π., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Σαραντάκης Ο., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Σαράντης Ι., επιχειρηματίας
Σαράντης Ρ., επιχειρηματίας
Σαρφάτης Ρ., επιχειρηματίας
Σεραφειμίδης-Γεωργακάς, προμηθευτές Αρχών Κατοχής
Σκλαβούνος Λ., επιχειρηματίας
Σουπίλας Σ., επιχειρηματίας
Σοφιανόπουλος Π., εργολάβος
Σταματόπουλοι Α., Λ., Θ., Ρ. & Ο., επιχειρηματίες
Στασινόπουλοι Ι., Η & Μ., επιχειρηματίες
Στίκας Α., επιχειρηματίας
Στίπας Π., επιχειρηματίας
Συριανάκης Θ., επιχειρηματίας
Τερζόγλου Ν., επιχειρηματίας
Τολιάς Β., εργολάβος
Φερλάτσο Ο., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
Φουρναράκης-Ιωαννίδης, εργολάβοι
Φώκερ Σ., εργολάβος
Χάινε Ε., επιχειρηματίας
Χαραλάμπους Μ., εργολάβος
Χασαπάκος Χρ., επιχειρηματίας
Χατζηνάκος Γ., εργολάβος
Χατζηπαναγιώτης Ι., εργολάβος
Χόχνετς Φ., προμηθευτής Αρχών Κατοχής
![]()
Απόσπασμα από το νέο βιβλίο του Δημοσθένη Κούκουνα «Η ελληνική οικονομία κατά την Κατοχή και η αλήθεια για τα κατοχικά δάνεια», που θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις Εκδόσεις Ερωδιός (τηλ. 2310 282782). Ο Δ. Κούκουνας είναι ιστορικός συγγραφέας, ειδικευμένος στα κατοχικά θέματα.
http://aera2012.blogspot.gr/2012/04/oikonomikoi.html
http://aera2012.blogspot.gr/2012/04/oikonomikoi.html