Τη δεκαετία του 1990, η Αργεντινή αποφάσισε να εισαγάγει την αμερικανική αντιπληθωριστική αξιοπιστία, προσκολλώντας το αργεντίνικο πέσο στο δολάριο.
Το εγχείρημα στέφθηκε αρχικά από επιτυχία αφού ο πληθωρισμός έπεσε και η οικονομία της αναπτύχθηκε με ταχείς ρυθμούς.
Όμως, η αδυναμία της χώρας του ταγκό να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της, σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας της και τη χρηματοοικονομική κρίση στις αναδυόμενες χώρες, έφερε τα πάνω κάτω.
Η οικονομία διολίσθησε σε ύφεση, το δημοσιονομικό έλλειμμα διευρύνθηκε και η εμπιστοσύνη στο εθνικό νόμισμα κλονίστηκε.
Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση και κυρίως τις μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων, αθρόες, η Αργεντινή προχώρησε σε μια κίνηση που έμελλε να αποδειχθεί μοιραία στα τέλη του 2001.
Πάγωσε τις καταθέσεις και επέβαλε δρακόντειους περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων, που έμελλαν να μείνουν στην ιστορία ως corralito.
Η συνέχεια είναι γνωστή, αφού οδήγησε σε άτακτη χρεοκοπία και σε πτώση της κυβέρνησης - το ελικόπτερο φυγάδευσε τον πρόεδρο για να αποφύγει την οργή του κόσμου.
Αφού παρέμειναν κλειστές για αρκετές μέρες, οι κυπριακές τράπεζες ανοίγουν σήμερα, θέτοντας σε εφαρμογή δραστικούς περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων εκτός της χώρας.
Η ευρωπαϊκή συνθήκη επιτρέπει κάτι τέτοιο για έκτακτους λόγους και για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, αναφέρουν οι ειδήμονες, οπότε νομικό εμπόδιο δεν υπάρχει για τους περιορισμούς.
Ακόμη κι αν η συνθήκη δεν το επέτρεπε, το πιθανότερο είναι ότι το αποτέλεσμα δεν θα άλλαζε, όπως διδάσκει η μη εφαρμογή του όρου περί μη διάσωσης (no bailout clause) της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
Αναμφισβήτητα, οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων που βάζει η Κύπρος δημιουργούν καταθέσεις σε ευρώ δύο ταχυτήτων εντός της ευρωζώνης, αν και το νόμισμα είναι ίδιο.
Από τη μία πλευρά, οι καταθέσεις σε ευρώ στη Μεγαλόνησο που υπόκεινται σε περιορισμούς και χαρακτηρίζονται από μειωμένη ρευστότητα και από την άλλη πλευρά όλες οι καταθέσεις στις άλλες χώρες-μέλη.
Έχουμε δηλαδή ντε φάκτο τη δημιουργία δύο ειδών καταθέσεις εντός της ΟΝΕ, προς το παρόν.
Η κυπριακή κυβέρνηση επιθυμεί οι σχετικοί περιορισμοί διακίνησης κεφαλαίων που επιβλήθηκαν για 7 μέρες να μην παραταθούν.
Όμως, κανείς σώφρων άνθρωπος δεν θα έβαζε το χέρι του στο ευαγγέλιο για κάτι τέτοιο.
Αν μη τι άλλο, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων επιβλήθηκαν στην Κύπρο για να αποτραπεί ο πανικός των καταθετών και όχι λόγω κρίσης στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Όμως, όσο εύκολα μπαίνουν οι περιορισμοί, άλλο τόσο δύσκολα βγαίνουν.
Κι εδώ ακριβώς είναι το ζήτημα.
Πώς θα πειστεί η μεγάλη πλειονότητα των καταθετών να μη βγάλει σταδιακά τα λεφτά της εκτός Κύπρου όταν πολλοί έχουν ήδη δει να κουρεύονται οι καταθέσεις τους, να χάνουν τα λεφτά που επένδυσαν σε τραπεζικά ομόλογα ή σε άλλους τίτλους και μετοχές των μεγάλων πιστωτικών ιδρυμάτων;
Αν η κυπριακή κυβέρνηση «κούρεψε» μία φορά τους καταθέτες, γιατί να μην το κάνει ξανά στο μέλλον αν βρεθεί σε ανάγκη;
Είναι ένα απλό αλλά σημαντικό ερώτημα.
Την απάντηση θα τη λάβουμε τις επόμενες μέρες, όμως τα πιθανότερα σενάρια είναι δύο.
Σύμφωνα με το πρώτο θετικό σενάριο, η μεγάλη μάζα του κόσμου θα αποδεχθεί την ανάγκη ενός ακόμη «κουρέματος» και δεν θα αντιδράσει δυναμικά. Οι καταθέτες σε άλλες χώρες θα κρατήσουν την ψυχραιμία τους.
Σύμφωνα με το δεύτερο αρνητικό σενάριο, οι καταθέτες κυπριακών τραπεζών θα φοβηθούν για την ασφάλεια των χρημάτων τους και θα προσπαθήσουν να τα βγάλουν από τη χώρα.
Επιπλέον, οι καταθέτες άλλων χωρών θα αντιδράσουν στις δηλώσεις του κ. Ντάισελμπλουμ για επανάληψη του κυπριακού σχεδίου και αρκετοί θα αποχωρήσουν από τη Μεγαλόνησο.
Αν το δεύτερο σενάριο είναι σωστό και το corralito απελευθερωθεί, θα υπάρξει πανικός στους καταθέτες καθότι το ενεργητικό των μεγάλων κυπριακών τραπεζών είναι πολύ μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της χώρας και τα κρατικά έσοδα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων που επιβλήθηκαν στην Κύπρο μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στους καταθέτες άλλων ξένων τραπεζικών συστημάτων.
Όσο λοιπόν συντομότερα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταθετών προς την κυβέρνηση τόσο το καλύτερο.
Γιαννακοχωρίτης