Ακόμη και σήμερα η Εθνική Τράπεζα επιμένει ότι η εκκαθάριση της Τράπεζας Ανατολής έχει ολοκληρωθεί το Δεκέμβριο του 1936 και κατά καιρούς αναφέρει σε επιστολές της ότι οι μέτοχοι έχουν ήδη ενημερωθεί για αυτήν. Αφορμή των ισχυρισμών της Εθνικής Τράπεζας είναι μία δημοσίευση ενός μονομερούς ισολογισμού, που συνέταξε και υπέγραψε μόνη της, στην εφημερίδα της Αιγύπτου La Bourse Egyptienneτου Καΐρου.
Αυτόν τον παράτυπο ισολογισμό, τον ονόμασε “ισολογισμό της εκκαθάρισης” της Τράπεζας Ανατολής, ξεχνώντας φυσικά την υποχρέωση δημοσίευσης σε μία ελληνική εφημερίδα (άρθρο VI, παράγραφος στ’ της σύμβασης συγχώνευσης) καθώς και στο Δελτίο Ανωνύμων Εταιρειών, όπως ξεκάθαρα όριζε ο νόμος της εποχής.
LA BOURSE EGYPTIENNE– Εφημερίδα στα γαλλικά η οποία κυκλοφορούσε στις αρχές του 1937 στην Αίγυπτο
Ωστόσο, οι Έλληνες της Αιγύπτου, από τη δεκαετία του 1930 έως σήμερα, αναρωτιούνται για ποιους λόγους η Εθνική Τράπεζα έκλεισε τα υποκαταστήματα της στην Αίγυπτο μέχρι το 1946 που τα άνοιξε και πάλι, πριν τα κλείσει οριστικά με την άνοδο του Νάσερ και την κρατικοποίηση των τραπεζών. Μάλιστα ο ίδιος άνθρωπος που ήταν διευθυντής στο δίκτυο της Τράπεζας Ανατολής στην Αίγυπτο, ο κ. Α. Δάρμος, διατηρήθηκε στη θέση του, παρά τις συνεχείς ενοχλήσεις του προς τη Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας για θέματα που αφορούσαν την εκκαθάριση και επιθυμώντας την παραμονή των υποκαταστημάτων στην παροικία.
Ο κ. Α. Δάρμος συμμετείχε σε αρκετές συζητήσεις και συσκέψεις για το θέμα της εκκαθάρισης, ουσιαστικά αντιπροσωπεύοντας τα συμφέροντα της ελληνικής κοινότητας της Αιγύπτου από την οποία προερχόταν. Tαυτόχρονα ήταν στέλεχος πια της Εθνικής Τράπεζας, ωστόσο έδειχνε προς την παροικία ότι αυτός προωθούσε και εργαζόταν για το θέμα της εκκαθάρισης. Για το λόγο αυτό δεν ήταν αρεστός στη Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, αφού είχε διατυπώσει σαφείς ενστάσεις για τη διαδικασία και τη διάρκεια της εκκαθάρισης, αλλά και για την μη απογραφή εκ νέου των αξιών των ακινήτων, χρόνια μετά τη χρεοκοπία του ελληνικού κράτους. Το χρεοστάσιο της κρίσης του 1932 ήταν ήδη 3 χρόνια πίσω, ενώ οι αξίες των ακινήτων τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αίγυπτο ανέβαιναν.
Η ΠΡΩΤΗ “ΚΡΥΑΔΑ”: Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (1)
Κάιρο 29 Μαΐου 1937– Εξακολουθεί η νευρικότητα του ελληνικού εμπορικού κόσμου στην Αλεξάνδρεια για το κλείσιμο στη γειτονική πόλη του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία δημοσίευσε χθες δήλωση που ανέφερε τα εξής:Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας ανακοινώνει ότι το τοπικό υποκατάστημα της θα εξακολουθήσει να λειτουργεί μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του έτους και από την 1η Ιανουαρίου 1938 θα παραμείνει η Ειδική Υπηρεσία για την τελική διεκπεραίωση των πάσης φύσεως υποθέσεων της Τράπεζας που αφορούν τα υποκαταστήματα της Αιγύπτου.
Αλεξάνδρεια
Εκ μέρους των παριστάμενων εμπόρων μίλησε ο κ. Χρ. Κόκκινος, ο οποίος εξέθεσε την κακή απήχηση, την οποία είχε αυτή η απόφαση της Τράπεζας και τις λυπηρές συνέπειες, τόσο από εθνική, όσο και από εμπορική άποψη και κατέληξε ζητώντας το ενδιαφέρον και την επέμβαση του Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Ακολούθησαν κατόπιν διάφορες συζητήσεις μεταξύ των παρισταμένων εμπόρων στο ίδιο πνεύμα και εκφράστηκε ομόθυμα η επιθυμία να ενδιαφερθεί το Επιμελητήριο.
Την πρόταση αυτή υποστήριξε θερμά ο κ. Παπαθεολόγου, ο οποίος και εξέφρασε τη γνώμη να υποβληθεί το ζήτημα στο Διοικητικό Συμβούλιο του Επιμελητηρίου και να εκλεγεί και μια επιτροπή εκ μέρους των εμπόρων, η οποία να λάβει μέρος στην ειδική συνεδρία του Συμβουλίου του Επιμελητηρίου.
Η πρόταση έγινε δεκτή και εξελέγησαν ως επιτροπή οι κ.κ. Κόκκινος, Δημητρίου, Κοράκης, Κράντας και Γιαμώδης.
Η συνεδρία του Δ. Συμβουλίου του Επιμελητηρίου στην οποία και θα παραστεί η παραπάνω αντιπροσωπεία των Εμπόρων ορίσθηκε για την προσεχή Δευτέρα.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (2)
Κάιρο 31 Μαΐου 1937– Τον Ιανουάριο του 1933 το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια, εγκαινίασε τις εργασίες του με ρητορική και κάτω από καλούς οιωνούς. Ο κ. Αθανάσιος Δάρμος, ανώτερος και διακεκριμένος υπάλληλος του μεγάλου τούτου πιστωτικού ιδρύματος, ανέλαβε τη διεύθυνση του κεντρικού υποκαταστήματος, στο οποίο υπάγονταν και τα υπόλοιπα υποκαταστήματα της Εθνικής Τράπεζας στην Αίγυπτο.Είναι γνωστό πως η Τράπεζα αυτή εξαπλώθηκε μέχρι την Αίγυπτο. Είχε αναλάβει την εκκαθάριση των υποκαταστημάτων της Τράπεζας Ανατολής στη χώρα (σημείωση: Αίγυπτο), κατόπιν δε τη συνέχιση των εργασιών της, ως Εθνική Τράπεζα πλέον. Το γεγονός πανηγυρίστηκε από τον Αιγυπτιακό Ελληνισμό. Η φήμη της εθνικής ήταν μεγάλη και ο πατριωτισμός των ομογενών κολακεύτηκε πολύ. Εκτός αυτού, ο ελληνικός εμπορικός κόσμος της χώρας, είχε απόλυτη ανάγκη την υποστήριξη του μεγάλου αυτού οργανισμού για της εργασίες του.
Παράθεση (Παρατήρηση εκτός κειμένου: Η ευθύνη της εκκαθάρισης αφαιρέθηκε από τον κ. Δάρμο, ο οποίος τέθηκε επικεφαλής των υποκαταστημάτων της Εθνικής Τράπεζας στην Αίγυπτο, αλλά μετά το κλείσιμο των υποκαταστημάτων και για μια οκταετία μπήκε στον “πάγο”, με εκδικητική διάθεση εκ μέρους των διοικούντων της Εθνικής.
Για την εκκαθάριση των υποθέσεων της εκκαθάρισης ο κ. Δαρμός, την άνοιξη του 1936, κρίνει ως απαραίτητη προθεσμία τη διετία. Διαφορετικά η τράπεζα θα απολέσει σημαντικό τμήμα από
τις απαιτήσεις της. Άλλωστε αυτός είναι ο λόγος που η εκκαθάριση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και το θέμα καλύφθηκε.
Με την εγκύκλιο της 20.12.37, ένα χρόνο μετά την υποτιθέμενη λήξη της εκκαθάριση, καταργήθηκαν επίσημα τα υποκαταστήματα της Αιγύπτου. Παρέμεινε μόνο ένα γραφείο στην Αλεξάνδρεια για τις ανάγκες της εκκαθάρισης, όπως αναγράφεται σε σχετική μελέτη).
Για την εκκαθάριση των υποθέσεων της εκκαθάρισης ο κ. Δαρμός, την άνοιξη του 1936, κρίνει ως απαραίτητη προθεσμία τη διετία. Διαφορετικά η τράπεζα θα απολέσει σημαντικό τμήμα από
τις απαιτήσεις της. Άλλωστε αυτός είναι ο λόγος που η εκκαθάριση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και το θέμα καλύφθηκε.
Με την εγκύκλιο της 20.12.37, ένα χρόνο μετά την υποτιθέμενη λήξη της εκκαθάριση, καταργήθηκαν επίσημα τα υποκαταστήματα της Αιγύπτου. Παρέμεινε μόνο ένα γραφείο στην Αλεξάνδρεια για τις ανάγκες της εκκαθάρισης, όπως αναγράφεται σε σχετική μελέτη).
Αλεξάνδρεια
Ωστόσο, εδώ και περισσότερο ίσως από ένα χρόνο, η Τράπεζα άρχισε να περιορίζει τις εργασίες της, υπό την έκπληξη και την ανησυχία του εμπορικού μας κόσμου. Οι πιστώσεις παρέχονταν πλέον με δυσκολία, οι εργασίες με το βαμβάκι, ένας σπουδαίος πόρος για την Τράπεζα, έπαυαν. Στο μεταξύ, κυκλοφορούσαν ανησυχητικές διαδόσεις για την τύχη των υποκαταστημάτων της Εθνικής εκτός της Αλεξάνδρειας. Δυστυχώς, οι διαδόσεις αυτές δεν άργησαν να επαληθευτούν.
Τα εκτός της Αλεξάνδρειας υποκαταστήματα, πραγματικά έκλεισαν και μετά από λίγο άρχισαν να κυκλοφορούν εξίσου ανησυχητικές φήμες και για το κεντρικό της γείτονος (πόλης). Αλλά, το ελληνικό κοινό δεν ήθελε να το πιστέψει. Δεν ήθελε δηλαδή να φανταστεί ότι η Εθνική θα αποχωρούσε ολοκληρωτικά από την Αίγυπτο. Εξάλλου και οι ανώτεροι κύκλοι της Τράπεζας διέψευδαν τις φήμες, ακόμη και ο επιθεωρητής που στάλθηκε από την Αθήνα, πριν από τον κ. Καραπάνο.
Αλλά οι φήμες και για το υποκατάστημα της Αλεξάνδρειας ήταν τόσο αστήρικτες όσο και εκείνες για τα υπόλοιπα υποκαταστήματα της Εθνικής στην Αίγυπτο… Όμως, γνωστοποιήθηκε σύντομα από τον, εν τω μεταξύ, ερχόμενο ανώτερο επιθεωρητή της Τράπεζας κ. Καραπάνο, ότι η Εθνική έκλεινε όντως και το υποκατάστημα της στην Αλεξάνδρεια. Φτιάξιμο βαλιτσών και αναχώρηση…
Είναι περιττό να περιγράψουμε τη λύπη και την κατάπληξη του εμπορικού κόσμου της πόλης της Κλεοπάτρας, αλλά και την απόγνωση όλων των πολυάριθμων υπαλλήλων του υποκαταστήματος της Αλεξάνδρειας, οι οποίοι έμειναν έτσι χωρίς πόρους για να ζήσουν. Εκπρόσωποι του εμπορικού κόσμου μας, επισκεπτόμενοι τον κ. Καραπάνο,
ζήτησαν τους λόγους του κλεισίματος και του υποκαταστήματος στην Αλεξάνδρεια.
“Ποιοι;” ρώτησαν οι έμποροι.
“Δεν μπορώ να τους ανακοινώσω”.
“Αλλά δικαιούμαστε να τους μάθουμε”, επέμειναν οι εκπρόσωποι των Ελλήνων εμπόρων της Αλεξάνδρειας. Τότε, ο κ. Καραπάνος ανακοίνωσε έναν μόνον από τους παραπάνω λόγους:
”Μάθετε κύριοι, ότι η Εθνική Τράπεζα, από την ίδρυσης των υποκαταστημάτων της στην Αίγυπτο, ζημιώθηκε 120 χιλιάδες λίρες”.
“Είναι αδύνατον, κύριε Καραπάνε, διότι οι εργασίες της πήγαιναν πολύ καλά”.
“Και όμως…”.
“ Ε, τότε κύριε επιθεωρητά, η ζημία θα προέρχεται από κακή διαχείριση…”
“Όχι”.
“Δεν μπορώ να τους ανακοινώσω”.
“Αλλά δικαιούμαστε να τους μάθουμε”, επέμειναν οι εκπρόσωποι των Ελλήνων εμπόρων της Αλεξάνδρειας. Τότε, ο κ. Καραπάνος ανακοίνωσε έναν μόνον από τους παραπάνω λόγους:
”Μάθετε κύριοι, ότι η Εθνική Τράπεζα, από την ίδρυσης των υποκαταστημάτων της στην Αίγυπτο, ζημιώθηκε 120 χιλιάδες λίρες”.
“Είναι αδύνατον, κύριε Καραπάνε, διότι οι εργασίες της πήγαιναν πολύ καλά”.
“Και όμως…”.
“ Ε, τότε κύριε επιθεωρητά, η ζημία θα προέρχεται από κακή διαχείριση…”
“Όχι”.
Αλλά, πράγματι, πως ζημιώθηκε η Εθνική Τράπεζα ένα τόσο μεγάλο ποσό; Οι εργασίες της είναι γεγονός και μέχρι ακόμη και πριν ένα έτος, προχωρούσαν ικανοποιητικά στο σύνολο τους.
Ζημιώθηκε μήπως από την εκκαθάριση των εργασιών της Τράπεζας Ανατολής, της οποίας είχε καταστεί διάδοχος; Και από την καταβολή αποζημιώσεων προς το προσωπικό της;
Παράθεση (Παρατήρηση εκτός κειμένου: Κάποιος από την Εθνική να ενημερώσει το σύνολο της ελληνικής κοινότητας της Αιγύπτου και το Εμπορικό Επιμελητήριο το Μάιο του 1937 ότι η εκκαθάριση έχει λήξει, η Εθνική μπήκε μέσα και έχουν γίνει και οι απαραίτητες δημοσιεύσεις των εξαμηνιαίων καταστάσεων της εκκαθάρισης, γιατί φαίνεται δεν τις είδε κανείς!
Γιατί άραγε να αναρωτιούνται αν ζημιώθηκε η εκκαθάριση, αφού κατά την Εθνική το “γεγονός” ήταν κοινή γνώση; Ακόμη και το Εμπορικό Επιμελητήριο δεν το πρόσεξε! Δυστυχώς φαίνεται ότι ο προκάτοχος του σημερινού Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας κ. Φρούσιου δεν ενημέρωνε τους μετόχους με τον ίδιο ζήλο).
Γιατί άραγε να αναρωτιούνται αν ζημιώθηκε η εκκαθάριση, αφού κατά την Εθνική το “γεγονός” ήταν κοινή γνώση; Ακόμη και το Εμπορικό Επιμελητήριο δεν το πρόσεξε! Δυστυχώς φαίνεται ότι ο προκάτοχος του σημερινού Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας κ. Φρούσιου δεν ενημέρωνε τους μετόχους με τον ίδιο ζήλο).
Σήμερα, με το μέτρο που έλαβε και το οποίο είναι ανέκκλητο, δυστυχώς θίγει πρώτα οπωσδήποτε το ελληνικό γόητρο εδώ. Δεύτερον, αναγκάζει τον εμπορικό μας κόσμο, ο οποίος προς χάρη της Εθνικής και προς διευκόλυνση του είχε σταματήσει τις συνεργασίες με τις τοπικές τράπεζες, να επιστρέψει σε αυτές και πιθανότατα με όρους συνεργασίας πολύ διαφορετικούς από πριν. Και τρίτον αφήνει χωρίς εργασία πλήθος υπαλλήλων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι οικογενειάρχες.
Δίκαια, συνεπώς, το ζήτημα της Εθνικής Τράπεζας τροφοδοτεί όλες τις ελληνικές συνομιλίες και αποτελεί πρωτεύον θέμα για τον ελληνικό Τύπο. Περισσότερο ίσως απασχολούν το ελληνικό κοινό οι λόγοι που επέβαλαν το τέλος της Εθνικής στη χώρα και οι οποίοι καταντούν μυστηριώδεις. Η απόκρυψη τους επίσης, δημιουργεί μια πληθώρα διαδόσεων, στις οποίες μόνο η γνώση της αλήθειας θα έβαζε τέρμα.
Αλλά είναι τόσο λυπηρή η αλήθεια ώστε να πρέπει να μένει κλεισμένη στα βάθη του θησαυροφυλακίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος;…
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα παραπάνω είναι προσαρμοσμένα στη δημοτική από εμάς (banquedorient.org), αλλά προέρχονται από πραγματικά φύλλα εφημερίδας του Καΐρου του 1937:Η πραγματικότητα είναι ότι μήνες μετά την υποτιθέμενη λήξη της εκκαθάρισης στις 28 Δεκεμβρίου 1936, ο εμπορικός κόσμος της παροικίας της Αιγύπτου δεν γνώριζε αν ο λόγος της φυγής της Εθνικής Τράπεζας από τη χώρα ήταν μία περιέργως άσχημη πορεία της εκκαθάρισης (αν και κάτι τέτοιο τους φαινόταν αδιανόητο λόγω της καλής πορείας της Τράπεζας της Ανατολής) ή αν συνέβη κάτι διαφορετικό. Οι εκπρόσωποι του Εμπορικού Επιμελητηρίου έφτασαν στο σημείο να υποδείξουν στον επιθεωρητή της Εθνικής Τράπεζας στην Αλεξάνδρεια ακόμη και την περίπτωση κακοδιαχείρισης…
Αν η ομογένεια είχε ενημερωθεί από τις εξαμηνιαίες λογιστικές καταστάσεις της εκκαθάρισης, που έπρεπε να δημοσιευτούν σε μια εφημερίδα στην Ελλάδα και σε μία εφημερίδα στην Αίγυπτο σύμφωνα με τη σύμβαση συγχώνευσης, τότε δεν θα έκαναν διαβήματα προς στην Ελληνική Πρεσβεία της Αιγύπτου για να πληροφορηθούν για την πορεία της εκκαθάρισης. Η Ελληνική Πρεσβεία προώθησε το θέμα στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο με τη σειρά του έστειλε στις 30 Ιανουαρίου 1937 το υπ. Αριθμό 1711 έγγραφο, συμπεριλαμβάνοντας την έκθεση της πρεσβείας μας στο Κάιρο.
Η Εθνική Τράπεζα απάντησε στις 19 Φεβρουαρίου 1937, λέγοντας ότι για την τράπεζα η εκκαθάριση έληξε προ τριμήνου και ψευδώς ανέφερε ότι πλήρωσε εξ’ ιδίων κεφαλαίων 56 εκατομμύρια δραχμές στους μετόχους, φρόντισε τους υπαλλήλους της Τράπεζας Ανατολής, προστάτεψε τους καταθέτες αντί να κηρύξει πτώχευση και αυτά θα έπρεπε να τα γνωρίζουν οι Έλληνες της Αιγύπτου από τις δημοσιευθείσες εξαμηνιαίες καταστάσεις. Το πρόβλημα είναι ότι αυτές τις εξαμηνιαίες καταστάσεις, τις ψάχνει η Εθνική Τράπεζα εδώ και 80 χρόνια αλλά δεν τις βρίσκει…
Μπορεί εδώ και οκτώ δεκαετίες οι διοικητικοί υπάλληλοι της Εθνικής Τράπεζας να έχουν βελτιωθεί στην παραπληροφόρηση, με ικανότητα και εφευρετικότητα,
ωστόσο είναι δεδομένο ότι:
- Η Εθνική Τράπεζα προσκομίζει και στηρίζεται σε μία εκκαθάριση που συντάχθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 1936 και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Bourse Egyptienne στις 18 Οκτωβρίου 1937.
- Οι εκκαθαριστές, που εκτός από τη ρευστοποίηση των μη ασφαλών απαιτήσεων της εκκαθάρισης, ήταν και αντιπρόσωποι της Γενικής Συνέλευσης της Τράπεζας Ανατολής, αποπέμφθηκαν στις 23 Δεκεμβρίου 1936, πέντε (5) μέρες πριν τη σύνταξη του “ισολογισμού” της εκκαθάρισης, την οποία φυσικά δεν υπέγραψαν.
- Ο “ισολογισμός” φέρει την υπογραφή του Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας κ. Δροσόπουλου και μόνο.
- Γιατί το έγγραφο αυτό δημοσιεύτηκε στις 18 Οκτωβρίου 1937, 10 μήνες μετά τη μονομερή λήξη της εκκαθάρισης;
- Για ποιο ακριβώς λόγο η δημοσίευση του “ισολογισμού” έγινε σε μία γαλλόφωνη εφημερίδα στο Κάιρο και όχι σε μία από τις ελληνικές εφημερίδες της Αιγύπτου;
- Ο ισολογισμός αυτός δεν δημοσιεύτηκε σε κανένα Δελτίο Ανωνύμων Εταιρειών ποτέ.
http://banquedorient.org/web/?p=1993