Είναι αυτός που υποστήριξε το ηλιοκεντρικό σύστημα, τη μεγάλη επανάσταση από την οποία ξεκίνησε η σημερινή Επιστήμη. Ακολούθησαν οι Κέπλερ, Γαλιλαίος, Νεύτων και στη συνέχεια όλη η σειρά των γιγάντων, που οδήγησαν στα σημερινά θαύματα της Επιστήμης.
Όμως, το ηλιοκεντρικό σύστημα, πρώτοι το πρότειναν Αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι και από αυτούς βασικά το πήρε ο Κοπέρνικος… πρόκειται, λοιπόν, για «κλοπή», για ιστορική αδικία. Θα παραθέσουμε εδώ μερικά στοιχεία από την περίφημη ιστορία του πολιτισμού του Will Durant.
Ο Κοπέρνικος σπούδασε στην Ιταλία (1497-1500) Μαθηματικά, Φυσική και Αστρονομία. Ο καθηγητής του Ντομένικο ντα Νοβάρα, δίδασκε ότι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι πρώτοι είχαν απορρίψει το γεωκεντρικό σύστημα, και είχαν δεχθεί το ηλιοκεντρικό.
Ο Φιλόλαος ο Πυθαγόρειος είχε υποστηρίξει τον πέμπτο π.Χ. αιώνα ότι η γη και οι πλανήτες κινούνται πέριξ ενός «κεντρικού πυρός». Ο Κικέρων ανέφερε τον Ικέτα το Συρακούσιο που υποστήριζε ότι ο ήλιος, η σελήνη και οι αστέρες είναι ακίνητοι και η γη περιστρέφεται. Όμως, πιο συγκεκριμένα, αναφέρουν ο Αρχιμήδης και ο Πλούταρχος ότι ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310-230 π.Χ.) είχε υποστηρίξει ότι ο ήλιος είναι ακίνητος και η γη περιφέρεται γύρω από αυτόν, δηλαδή, ήταν ο πιο ακριβής. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Σέλευκος από την Βαβυλωνία είχε αναβιώσει το σύστημα του Αρίσταρχου κατά το δεύτερο αιώνα π.Χ.
Δυστυχώς όμως δεν έγινε γενικότερα αποδεκτό την εποχή εκείνη το σύστημα του Αρίσταρχου και το επανέφερε ο Κοπέρνικος το 1543 μ.Χ. Εδώ, συνεχίζει ο Durant ως εξής: «… ο Κοπέρνικος αναγνώρισε την οφειλή του προς τους Έλληνες αστρονόμους, αλλά από παραδρομή παρέλειψε τον Αρίσταρχο…».
Σελίδα 997, Τόμος ΣΤ
Πήρε, λοιπόν, όλη τη δόξα ο Κοπέρνικος από μία παράλειψη, από παραδρομή;;; Τι να πούμε τώρα… Μπορεί να αποκατασταθεί αυτή η τεράστια αδικία;
Κατά καιρούς, διάσημοι Έλληνες αστρονόμοι έκαναν προσπάθειες αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας. Ο Αντωνιάδης, διάσημος Αστρονόμος (στη Γαλλία και στη Μεγάλη Βρετανία που δίδαξε και εργάστηκε) ασχολήθηκε πάρα πολύ με το θέμα και κατέληξε στη φράση: Ο Κοπέρνικος σύλησε τον Αρίσταρχο. Ανάλογη στάση έχουμε και από άλλους Έλληνες διάσημους αστρονόμους π.χ. Σ. Πλακίδης: «Ο Κοπέρνικος αντέγραψε τον Αρίσταρχο…»
Ας μου επιτραπεί να αμφιβάλλω, αν έχει ασχοληθεί με το θέμα η Πολιτεία… Τέλοσπαντων, θα τελειώσω με την προσωπική μου γνώμη πάνω στο θέμα. Η κλοπή έγινε αλλά πως ακριβώς είχαν τα πράγματα;
α) ο Κοπέρνικος έζησε σε μια «μαύρη», πολύ «μαύρη» περίοδο της ιστορίας, όπου η Ιερά Εξέταση έκαιγε κόσμο με το παραμικρό. Φόβος και τρόμος επικρατούσε, αν ξέφευγε κάποιος από το «γράμμα» των εκκλησιαστικών βιβλίων… Λούθηρος, Καλβίνος ενάντιοι στο ηλιοκεντρικό σύστημα. Π.χ. Έλεγαν: «…αφού ο Ιησούς του Ναυή είπε να σταθεί ο ήλιος, και όχι η γη, άρα είναι λάθος το ηλιοκεντρικό…»
β) ήταν τόσο φανατικοί οι σύγχρονοί του και τόσο άγρια κολλημένοι στα τυπικά, που ο Κοπέρνικος έπαιζε το κεφάλι του. Γι’ αυτό και δεν τόλμησε να το δημοσιεύσει, παρά μόνο λίγο πριν το θάνατό του. Το συζητούσε βέβαια σε στενό κύκλο με φίλους και όποιους προοδευτικούς έβρισκε, αλλά πάντοτε με μεγάλο φόβο. Προς στιγμήν σκέφτηκε να το κάνει όπως οι Πυθαγόρειοι που δεν έγραφαν τίποτε, παρά μόνο προφορικά και στους έμπιστους μετέδιδαν τη γνώση. Όταν έγινε η δημοσίευση, για να «μαλακώσει» λίγο τους φανατικούς, ονόμασε το σύστημα ως υπόθεση και όχι ως αληθινό γεγονός…
γ) έκανε οπωσδήποτε και κάποιες βελτιώσεις στο σύστημα του Αρίσταρχου. Τέλος, η πίστη του στο ηλιοκεντρικό σύστημα, η απόλυτη πίστη και το θάρρος του τον καθιστούν άξιο θαυμασμού. Όμως θα κέρδιζε απείρως περισσότερο σε φήμη και χαρακτήρα αν δημοσιευόταν το ηλιοκεντρικό σύστημα ως «Αριστάρχειο, βελτιωμένο από τον Κοπέρνικο».
Σπύρος Καλομητσίνης (Μαθηματικός – συγγραφέας)
http://olympia.gr/2013/02/19/%CF%80%CE%BF%CE